Mối quan hệ giữa giáo dục-khoa cử và chính trị: Góc nhìn khác từ giáo dục Nho học Việt Nam thế kỷ XIX

Tóm tắt

Để quản lý và điều hành quốc gia thống nhất trải dài từ Bắc tới Nam, triều Nguyễn cần một lượng nhân sự lớn nhằm đáp ứng nhu cầu hoạt động trên một lãnh thổ quốc gia rộng hơn. Mặc dù vẫn sử dụng khoa cử như là phương thức, phương tiện tuyển lựa nhân sự như các triều đại trước đó nhưng nhà Nguyễn đã có những chính sách riêng, đặc thù để đáp ứng với điều kiện kinh tế, xã hội, chính trị của Việt Nam thế kỷ XIX. Từ việc phân tích những thay đổi, điều chỉnh của nhà Nguyễn áp dụng trong khoa cử, nghiên cứu này làm rõ mối quan hệ giữa giáo dục khoa cử và chính trị trong xã hội Việt Nam thế kỷ XIX. Những điều chỉnh về giáo dục của nhà Nguyễn nhằm tới một mục đích xa hơn là điều chỉnh cơ cấu nhân sự mang tính “vùng” trong bộ máy chính trị. Bài viết góp thêm một góc nhìn về giáo dục Nho học Việt Nam theo cách tiếp cận xem giáo dục khoa cử không đơn thuần là vấn đề giáo dục mà còn có ảnh hưởng và quan hệ đến hoạt động chính trị xã hội của quốc gia.

Ngày nhận 24/6/2016; ngày chỉnh sửa 28/12/2016; ngày chấp nhận đăng 02/02/2017