Đạo đức xuất bản

Tạp chí Khoa học Xã hội và Nhân văn đề cao các tiêu chuẩn liêm chính, tính minh bạch và chuyên nghiệp trong xuất bản học thuật. Tất cả các bên liên quan trong quy trình xuất bản - bao gồm Ban Biên tập, phản biện và tác giả - đều phải tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc đạo đức và hướng dẫn được quy định trong chính sách của Tạp chí.

Sở hữu trí tuệ

Tạp chí tuân thủ các nguyên tắc về quyền sở hữu trí tuệ và yêu cầu tất cả các bản thảo gửi đến phải là công trình gốc, không có dấu hiệu đạo văn. Tác giả phải xác nhận sở hữu bản quyền bài viết hoặc đã được cấp phép hợp pháp đối với bất kỳ nội dung của bên thứ ba mà bài viết sử dụng. Tạp chí không xuất bản bản thảo, dù toàn bộ hay một phần, nếu không có sự đồng ý rõ ràng từ tác giả. Tạp chí sẽ không cho phép bên thứ ba sử dụng lại dữ liệu trong bản thảo nếu không có sự chấp thuận bằng văn bản của tác giả. Trong trường hợp tác giả mong muốn công bố lại bài viết ở nơi khác, tác giả cần xin phép và nhận được sự cho phép của Tạp chí. Trong mọi trường hợp tái bản, các bên liên quan phải trích dẫn đúng nguồn bài viết đã được công bố trên Tạp chí. Tác giả giữ bản quyền đối với bài báo đã xuất bản. Tạp chí có quyền phổ biến và lưu trữ bài báo theo chính sách truy cập mở hiện hành.

Trách nhiệm của Ban Biên tập

Các biên tập viên đánh giá bản thảo dựa hoàn toàn trên giá trị học thuật, không phân biệt danh tính, cơ quan công tác, quốc tịch hay quan điểm cá nhân của tác giả. Biên tập viên có trách nhiệm giữ bí mật trong toàn bộ quy trình xử lý bản thảo và đảm bảo rằng tất cả các bản thảo đáp ứng yêu cầu của Tạp chí đều được phản biện kín hai chiều một cách nghiêm túc và khách quan. Các chuyên gia phản biện được lựa chọn kỹ lưỡng dựa trên chuyên môn và không có bất kì xung đột lợi ích nào để đảm bảo tính liêm chính trong quá trình đánh giá.

Trách nhiệm của người phản biện

Người phản biện phải tuyệt đối giữ bí mật mọi thông tin liên quan đến bản thảo, không được tiết lộ, chia sẻ hay sử dụng nội dung của bản thảo với bất cứ mục đích nào. Việc phản biện phải được thực hiện với tinh thần khách quan, chính trực và có tính xây dựng và được hoàn thành trong khung thời gian đã thoả thuận với ban biên tập Tạp chí. Người phản biện cũng cần thông báo kịp thời cho Ban Biên tập nếu trong quá trình phản biện phát hiện ra bất kỳ xung đột lợi ích, vấn đề đạo đức, hoặc hành vi sai phạm như đạo văn, hoặc chỉnh sửa dữ liệu.

Trách nhiệm của tác giả

Tác giả cần gửi đến Tạp chí bản thảo gốc, chưa từng công bố hoặc xuất bản ở nơi khác và đảm bảo trích dẫn đầy đủ tất cả các nguồn tài liệu tham khảo, bao gồm cả các công trình trước đó của chính mình. Trong trường hợp bản thảo bài viết có nhiều tác giả, mỗi tác giả đều phải có đóng góp thực chất trong việc hình thành ý tưởng, triển khai nghiên cứu hoặc diễn giải kết quả. Để tăng cường tính minh bạch, vai trò cụ thể của từng đồng tác giả cần được nêu rõ. Tạp chí áp dụng chính sách nghiêm ngặt chống lại các việc tạo dựng và sử dụng các danh xưng tác giả như “tác giả danh dự” (honorary authorship), “tác giả ma” (ghostwriting), và “tác giả khách mời” (guest authorship). Đây đều là những hành vi vi phạm đạo đức học thuật và không được chấp nhận.

Tác giả cũng cần ghi rõ trên bản thảo tất cả các nguồn tài trợ tài chính và đảm bảo bản thảo phù hợp với yêu cầu về hình thức và ngôn ngữ của Tạp chí.

Quy trình xác minh và xử lý thông tin về sai phạm liên quan đến bài viết

Tạp chí cam kết duy trì tính liêm chính trong hoạt động xuất bản học thuật. Tạp chí không chấp nhận các bản thảo có những dấu hiệu sau:

Đạo văn: Sử dụng công trình, ý tưởng hoặc ngôn từ của người khác mà không trích dẫn hoặc ghi nhận đầy đủ.

Thao túng trích dẫn: Cố ý hoặc thực hiện một cách phi đạo đức để nâng cao chỉ số trích dẫn thông qua các hành vi trích dẫn không phù hợp hoặc có sự phối hợp mang tính gian lận.

Làm sai lệch hoặc ngụy tạo dữ liệu: Cố tình thay đổi, trình bày sai lệch hoặc bịa đặt dữ liệu, kết quả nghiên cứu.

Tạp chí kết hợp sử dụng phần mềm kiểm tra đạo văn và quy trình rà soát thủ công như một phần của quy trình biên tập. Các biên tập viên và phản biện được hướng dẫn cách nhận diện các dấu hiệu sai phạm tiềm ẩn và cần thông báo cho Ban biên tập về bất kỳ hành vi vi phạm đạo đức học thuật phát hiện được trong quá trình đánh giá bản thảo.

Tạp chí cũng như đội ngũ biên tập viên không bao che, đồng tình hoặc cho phép những hành vi vi phạm đạo đức học thuật. Tất cả biên tập viên, phản biện và nhân sự có liên quan đều phải tuân thủ các chuẩn mực cao nhất về đạo đức xuất bản và thực hiện các hành động kịp thời, thích hợp khi phát hiện hoặc nhận được báo cáo về sai phạm.

Trong trường hợp có cáo buộc liên quan đến sai phạm, Tạp chí cam kết xử lý một cách nghiêm túc, công bằng và phù hợp với các hướng dẫn do Ủy ban Đạo đức Xuất bản (COPE) ban hành. Tạp chí sẽ thực hiện quy trình xử lý theo các bước sau:

Đánh giá sơ bộ: Tổng Biên tập sẽ tiến hành quy trình xem xét ban đầu nhằm đánh giá mức độ đáng tin cậy và tính nghiêm trọng của cáo buộc. Nếu cần thiết, có thể tham khảo ý kiến các chuyên gia độc lập để hỗ trợ đánh giá.

Thông báo đến tác giả: Tác giả liên hệ chính sẽ được thông báo chính thức về cáo buộc và cần phản hồi, cung cấp tài liệu hoặc giải trình liên quan cho Tạp chí.

Xác minh chính thức: Nếu đánh giá sơ bộ cho thấy có khả năng xảy ra sai phạm, Tạp chí sẽ tiến hành xác minh toàn diện. Việc xác minh có thể được thực hiện với sự phối hợp của cơ quan chủ quản của tác giả, đơn vị tài trợ nghiên cứu hoặc các tổ chức có thẩm quyền liên quan.

Kết luận và biện pháp xử lý: Dựa trên kết quả xác minh, Tạp chí có thể thực hiện một hoặc nhiều biện pháp sau:

○ Đính chính: Công bố văn bản đính chính đối với những sai sót thực tế không ảnh hưởng đến tính hợp lệ tổng thể của bài báo.

○ Rút bài: Nếu xác nhận có sai phạm nghiêm trọng làm ảnh hưởng đến tính chính xác của kết quả, Tạp chí sẽ thông báo về việc rút bỏ bài báo.

○ Thông báo cảnh báo: Công bố thông báo để cảnh báo bạn đọc về các vấn đề chưa được giải quyết trong khi xác minh đang diễn ra.

Minh bạch và trách nhiệm: Tất cả các quyết định và kết luận được thực hiện sau quá trình xác minh sẽ được ghi nhận rõ ràng và công bố công khai nhằm đảm bảo tính minh bạch và duy trì uy tín học thuật của Tạp chí.

Quy định về việc thảo luận và chỉnh sửa sau công bố

Tạp chí khuyến khích đối thoại học thuật sau khi bài viết đã được công bố, thông qua hình thức gửi thư tới tòa soạn. Tạp chí khuyến khích tác giả và bạn đọc thông báo về bất kỳ lỗi đáng kể hoặc những điểm không rõ ràng trong các bài báo đã đăng, đồng thời có thể đề nghị thực hiện các sửa đổi hoặc làm rõ. Trong các trường hợp có những phản ánh về việc vi phạm nghiêm trọng về đạo đức hoặc học thuật, Tạp chí sẽ tiến hành xác minh kỹ lưỡng và khi cần thiết, sẽ công bố đính chính, rút bài hoặc thông báo cảnh báo, theo đúng hướng dẫn của Ủy ban Đạo đức Xuất bản (COPE).

Xử lý khiếu nại và kháng nghị

Tạp chí cam kết giải quyết các khiếu nại và kháng nghị một cách công bằng, minh bạch và nghiêm túc. Tác giả và bạn đọc được khuyến khích gửi khiếu nại chính thức liên quan đến các quyết định biên tập, vấn đề đạo đức hoặc lỗi trong quá trình xuất bản. Mọi đơn khiếu nại sẽ được Tổng Biên tập hoặc một hội đồng đánh giá được chỉ định xem xét cẩn trọng. Sau khi xem xét, Tạp chí sẽ gửi phản hồi chính thức đến người khiếu nại. Tạp chí xem xét các đơn kháng nghị có kèm theo bằng chứng xác đáng đối với quyết định phê duyệt xuất bản bài báo của Tạp chí và thực hiện quy trình đánh giá lại một cách khách quan và độc lập.

Chính sách về xung đột lợi ích

Tác giả, phản biện và biên tập viên đều cần phải thông báo mọi mối quan hệ tài chính, cá nhân hoặc nghề nghiệp có ảnh hưởng đến tính khách quan trong qúa trình xử lí, đánh giá bản thảo bài viết. Các tuyên bố về xung đột lợi ích tiềm ẩn (nếu có) cần được nêu rõ trong các bài báo công bố trên Tạp chí nhằm đảm bảo tính minh bạch. Việc không thông báo những mối quan hệ liên quan đến xung đột lợi ích có thể dẫn đến việc bài viết bị Tạp chí từ chối hoặc rút bài đã đăng.

Chính sách về chia sẻ dữ liệu

Tạp chí khuyến khích các tác giả chia sẻ dữ liệu nghiên cứu của mình nhằm tăng cường tính minh bạch, khả năng hợp tác học thuật. Tác giả được khuyến nghị lưu trữ dữ liệu tại các kho lưu trữ công khai, tin cậy và tuyên bố rõ về khả năng truy cập dữ liệu trong bài viết gửi đến Tạp chí. Mọi dữ liệu được chia sẻ phải tuân thủ các tiêu chuẩn đạo đức và pháp lý hiện hành, đặc biệt lưu ý đến vấn đề quyền riêng tư, bảo mật và sự đồng thuận của người sở hữu dữ liệu.

Chính sách về giám sát đạo đức

Tạp chí cam kết tuân thủ các tiêu chuẩn cao nhất về đạo đức xuất bản, phù hợp với các nguyên tắc do Ủy ban Đạo đức Xuất bản (COPE) ban hành. Tạp chí yêu cầu tất cả các nghiên cứu có liên quan đến con người, động vật hoặc dữ liệu nhạy cảm phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định đạo đức. Tác giả cần nộp kèm văn bản xác nhận phê duyệt đạo đức cho các nghiên cứu có liên quan đến các vấn đề đó.

Tuyên bố về việc sử dụng AI trong viết bài báo

Tác giả có trách nhiệm thông báo việc sử dụng AI trong quá trình chuẩn bị bản thảo. Công cụ AI hoặc công cụ hỗ trợ bởi AI chỉ được phép sử dụng nhằm nâng cao độ rõ ràng, tính mạch lạc hoặc chất lượng ngôn ngữ của bản thảo. Việc sử dụng các công cụ này phải được thực hiện dưới sự giám sát trực tiếp của tác giả, và tác giả phải đọc lại kỹ lưỡng cũng như chỉnh sửa nếu cần thiết. Nội dung AI tạo ra có thể không chính xác, không đầy đủ hoặc mang định kiến, vì thế tác giả phải chịu toàn bộ trách nhiệm về tính chính xác và liêm chính của bản thảo. Tuyệt đối không được liệt kê AI hoặc công cụ hỗ trợ AI là tác giả hoặc đồng tác giả. Tác giả là người chịu trách nhiệm về hàm lượng tri thức và đạo đức học thuật.

Để đảm bảo minh bạch, việc sử dụng AI trong quá trình viết bài phải được thông báo rõ ràng ngay trong lần nộp bài đầu tiên. Thông tin này sẽ được công bố cùng với bài viết chính thức, và phải được đặt trong một mục riêng, ngay trước phần tài liệu tham khảo.