Mối quan hệ giữa kiệt sức làm cha mẹ và thực hành nuôi dạy con cường độ cao
DOI:
https://doi.org/10.33100/vjossh.2025.11.4.7Từ khóa:
kiệt sức làm cha mẹ, nuôi dạy con, nuôi dạy con cường độ caoTóm tắt
Kiệt sức làm cha mẹ là sự kiệt quệ về thể chất và tinh thần. Thực hành nuôi dạy con cường độ cao là sự đầu tư nguồn lực của cha mẹ vào quá trình phát triển của con cái. Kiệt sức làm cha mẹ có mối quan hệ với thực hành nuôi dạy con cường độ cao được thể hiện trên các khía cạnh: bản chất cố hữu, tập trung vào con cái, kích thích và thử thách. Nghiên cứu khảo sát mối quan hệ này trên nhóm khách thể an toàn, có nguy cơ và kiệt sức làm cha mẹ qua các thang đo. Nghiên cứu tiến hành với 768 khách thể, gồm 310 người cha và 458 người mẹ. Kết quả phân tích cho thấy, trong nhóm cha mẹ thuộc diện an toàn, một số khía cạnh của thực hành nuôi dạy con cường độ cao có mối liên hệ đáng kể với trải nghiệm kiệt sức làm cha mẹ, theo những chiều hướng khác nhau. Trong nhóm cha mẹ kiệt sức, khía cạnh thử thách có mối liên hệ với sự xa cách cảm xúc, rằng nhận thức rõ ràng về tính chất khắt khe và không hồi kết của vai trò làm cha mẹ có thể làm gia tăng sự mệt mỏi cảm xúc, khiến cha mẹ chọn cách "rút lui" về mặt cảm xúc như một cơ chế phòng vệ. Các hành vi ở các khía cạnh khác nhau của thực hành nuôi dạy con cường độ cao có khi có vai trò bảo vệ nhưng có khi là nguy cơ làm trầm trọng thêm tình trạng cảm xúc tiêu cực khi làm cha mẹ.