Nghiên cứu ký ức từ góc tiếp cận văn hóa

Tóm tắt

Mối quan hệ giữa ký ức và văn hóa nổi lên như một lĩnh vực nghiên cứu nhận được sự quan tâm lớn trên thế giới mấy chục năm trở lại đây. Tại Việt Nam, bối cảnh văn hóa xã hội đương đại cũng dẫn tới nhu cầu quan sát và suy ngẫm về cách chúng ta ghi nhớ quá khứ của đất nước, để từ đó tìm lối ra cho tương lai. Dù vậy, ký ức vẫn là một chủ đề  còn bị bỏ ngỏ trong ngành nghiên cứu văn hóa tại Việt Nam. Nhằm bước đầu thiết lập cơ sở ý niệm cho vấn đề nghiên cứu ký ức, bài viết này cung cấp một tổng thuật về mặt lý thuyết và phương pháp luận từ hướng tiếp cận văn hóa. Trước hết, bài viết điểm lại những khái niệm cơ bản trong nghiên cứu ký ức. Trên cơ sở đó, bài viết giới thiệu những nhánh lý thuyết quan trọng trong nghiên cứu ký ức. Bài viết cũng điểm lại những nghiên cứu về ký ức tại Việt Nam. Cuối cùng, bài viết đề xuất ba vấn đề phương pháp luận trong nghiên cứu ký ức từ góc tiếp cận văn hóa.