Tổng hợp các mô hình và yếu tố tác động đến việc sử dụng xe máy điện: Một phân tích hệ thống

Tóm tắt

Nhu cầu sử dụng phương tiện cá nhân ngày càng cao, trong đó xe hai bánh chạy bằng năng lượng hóa thạch đã góp phần đáng kể vào việc gây ô nhiễm không khí. Trong những năm gần đây, xe hai bánh chạy bằng điện đã trở nên phổ biến hơn đối với người tiêu dùng. Do đó, bài viết này tổng hợp có hệ thống các nghiên cứu trước đây về ý định sử dụng xe máy điện, với trọng tâm là nhóm người tiêu dùng chưa sử dụng nhưng có quan tâm hoặc đang cân nhắc sử dụng xe máy điện. Trên cơ sở phân tích 42 công trình nghiên cứu quốc tế và khu vực, bài viết làm rõ các mô hình lý thuyết thường được áp dụng như mô hình chấp nhận công nghệ (Technology Acceptance Model - TAM), lý thuyết hành vi có kế hoạch (Theory of Planned Behaviour - TPB), và các biến số thường được sử dụng để lý giải ý định hành vi. Đồng thời, bài viết cũng chỉ ra những yếu tố thúc đẩy và cản trở việc hình thành ý định sử dụng, chẳng hạn như nhận thức về lợi ích - rủi ro, thái độ cá nhân, chuẩn mực xã hội, điều kiện kinh tế, môi trường và chính sách hỗ trợ. Việc tổng hợp này giúp nhận diện các khoảng trống trong nghiên cứu hiện tại, đặc biệt là sự thiếu vắng các phân tích sâu về nhóm khách hàng tiềm năng chưa sử dụng. Kết quả nghiên cứu cung cấp nền tảng lý luận và thực tiễn cho các chiến lược thúc đẩy sử dụng xe máy điện trong bối cảnh chuyển đổi sang giao thông bền vững.

Ngày nhận: 15/10/2024; ngày chỉnh sửa: 05/5/2025; ngày chấp nhận đăng: 25/12/2025