Tranh giành độc quyền thương mại của Hà Lan với Tây Ban Nha ở Đông Á (1606-1666)

Tóm tắt

Khu vực Đông Á, nơi có nguồn cung tơ lụa và hương liệu, từ lâu đã trở thành địa bàn chiến lược đối với các quốc gia châu Âu. Vào nửa sau thế kỷ XVI, trong khi Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha đã tạo dựng được chỗ đứng chân vững chắc ở khu vực này thì Hà Lan vẫn chủ yếu tập trung vào việc củng cố mạng lưới hải thương ở châu Âu. Từ năm 1580, những biến động chính trị và xung đột nảy sinh ở châu Âu khiến hoạt động thương mại của Hà Lan bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Điều này đã thôi thúc họ quan tâm đến việc tiếp cận trực tiếp nguồn cung hàng hoá ở hải ngoại. Sau khi thành lập Công ty Đông Ấn năm 1602, người Hà Lan đã cạnh tranh mạnh mẽ với Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha nhằm loại bỏ các đối thủ để chiếm độc quyền thương mại hương liệu ở phương Đông. Trên quan điểm tiếp cận hệ thống, bài viết sẽ tập trung phân tích sự hình thành chính sách độc quyền thương mại của Hà Lan ở Đông Ấn, quá trình tranh giành thương mại với Tây Ban Nha ở khu vực Đông Á tại ba vị trí chiến lược đó là quần đảo Moluccas, vùng biển Manila và Formosa. Kết quả của những cuộc chạm trán này đóng vai trò quan trọng đối với vận mệnh của hai quốc gia trong thế kỉ XVII và những thế kỷ sau đó.

Ngày nhận: 04/02/2025; ngày chỉnh sửa: 21/4/2025; ngày chấp nhận đăng: 25/12/2025